Kozluk ilçesine bağlı Derince köyü sakinleri atalarından öğrendikleri kaya tuzu üretimini yıllardır sürdürüyor.
Kaya tuzu üretimi tek geçim kaynağı olan köylüler, su kuyularından çektikleri ve büyük dinlendirme havuzlarına aktardıkları tuzlu suyu, 2 gün beklettikten sonra küçük havuzlara naklediyor.
Burada da yaklaşık 1 hafta bekletilen suyun sıcak havanın etkisiyle buharlaşmasıyla tuz elde ediliyor.
10, 25 ve 50 kilogramlık paketler haline getirilen kaya tuzu, özellikle salamura ürünler, kavurma, peynir ve turşu yapımında kullanılmak üzere siparişle müşterilere gönderiliyor.
“40 haneli köyümüzde herkes kaya tuzu yapıyor”
Derince köyü muhtarı İzzettin Yüksel, dedelerinden devraldıkları tuz üretimini yıllardır sürdürdüklerini söyledi.
İlkbaharda başlayan tuz üretiminin yaklaşık 4 ay sürdüğünü belirten Yüksel, “40 haneli köyümüzde herkes kaya tuzu yapıyor. Geçimimizi tuz üreterek sağlıyoruz. Köyümüz orman köyüdür. Tuzdan başka gelirimiz bulunmuyor” dedi.
Tuz satışını yol kenarında yaptıklarını, ayrıca aldıkları siparişlerle tuzu Diyarbakır ve Van’ın da aralarında olduğu birçok ile gönderdiklerini aktaran Yüksel, tuz üretimi için herkesin yaz aylarında köyde kaldığını belirtti.
Bu sayede yaz aylarında gençlerin de köyden ayrılmadığını ve büyüklerine yardım ettiğini anlatan Yüksel, “Yaz aylarında köyümüzün nüfusu artıyor, kışın ise azalıyor. Eğer tuz üretimi olmasaydı köyde genç kalmazdı. Gençlerimizin hepsi yaz döneminde tuz üretiminde çalışıyorlar” diye konuştu.
Hava sıcaklığının tuz üretimi için önemli olduğunu anlatan Yüksel, sıcaklık arttıkça üretimin de yükseldiğini sözlerine ekledi.
5 kuşaktır tuz üretimi yapıyorlar
Köylülerden Haydar Yüksel, 7 yaşında babasına yardım ederek tuz üretimine başladığını, yaklaşık 5 kuşaktır kaya tuzu üretimi yaptıklarını dile getirdi. Yaz aylarında sıcak havada tuz ürettiklerini belirten Yüksel, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Üretimimiz 4 ay sürüyor. Sıcaklığın artmasıyla verimimiz de artıyor. Bu yıl yaz çok sıcak geçiyor. Bu nedenle geçen senelere göre tuz üretimi daha fazla. Ancak sıcak havada çalışma şartları zorlaşıyor. Biz sıcakta bunalıyoruz.”
Yüksel, zor ve zahmetli bir iş olmasına rağmen tuz üretimini severek yaptıklarını anlattı. Yusuf Atmaca da küçük yaşlardan itibaren tuz üretimi yaptığını ve ailesine yardım ettiğini dile getirdi.
Atmaca, şöyle konuştu:
“Tuzlu su kuyularımız var. Oradan suyu çekiyoruz. Büyük havuzlarımızı dolduruyoruz. Biraz dinlendirdikten sonra bu suyu küçük havuzlara aktarıyoruz. Bu havuzlara aldığımız suyu 1 hafta bekletiyoruz. Su buharlaşınca tuz ortaya çıkıyor. Havuzlarda oluşan tuzu topluyor, biriktirme alanlarında kurumaya bırakıyoruz. Daha sonra paketleyip satışa hazır hale getiriyoruz. Satışını yaptığımız tuzdan kalanları stokluyoruz. Depolarda beklettiğimiz tuzu kışın da siparişe göre satıyoruz. Gelen siparişe göre satışımızı gerçekleştiriyoruz.”
